คลื่นที่เกิดจากภูเขาไฟตองกาปะทุสูงถึง 90 เมตร ซึ่งสูงกว่าสึนามิในญี่ปุ่นเมื่อปี 2554 ถึง 9 เท่า

ทีมวิจัยระหว่างประเทศกล่าวว่า การปะทุควรทำหน้าที่เป็นสัญญาณเตือนภัยสำหรับกลุ่มนานาชาติที่ต้องการปกป้องผู้คนจากเหตุการณ์ที่คล้ายคลึงกันในอนาคต โดยอ้างว่าระบบตรวจจับและติดตามคลื่นสึนามิจากภูเขาไฟนั้น 'ล้าหลังกว่า 30 ปี' เครื่องมือเทียบเคียงที่ใช้ในการตรวจจับ เหตุการณ์ที่เกิดจากแผ่นดินไหว ดร. Mohammad Heidarzadeh เลขาธิการคณะกรรมการสึนามิระหว่างประเทศและอาจารย์อาวุโสในภาควิชาสถาปัตยกรรมและวิศวกรรมโยธาของมหาวิทยาลัยบาธ เป็นผู้ประพันธ์งานวิจัยร่วมกับเพื่อนร่วมงานในญี่ปุ่น นิวซีแลนด์ สหราชอาณาจักร และโครเอเชีย จากการเปรียบเทียบ คลื่นยักษ์สึนามิที่เกิดจากแผ่นดินไหวที่ใหญ่ที่สุดก่อนเหตุการณ์ตองกาได้รับการบันทึกหลังจากแผ่นดินไหวที่โทโฮคุใกล้ญี่ปุ่นในปี 2554 และแผ่นดินไหวที่ชิลีในปี 2503 ซึ่งมีความสูงเริ่มต้นถึง 10 เมตร สิ่งเหล่านี้มีการทำลายล้างมากขึ้นเมื่อเข้าใกล้แผ่นดินมากขึ้นด้วยคลื่นที่กว้างขึ้น ดร.ไฮดาร์ซาเดห์ กล่าวว่า สึนามิในตองกาควรเป็นเครื่องเตือนใจให้เตรียมพร้อมและทำความเข้าใจสาเหตุและสัญญาณของสึนามิที่เกิดจากการปะทุของภูเขาไฟ เขากล่าวว่า "สึนามิในตองกาคร่าชีวิตผู้คนไป 5 คนอย่างน่าเศร้าและทำให้เกิดการทำลายล้างครั้งใหญ่ แต่ผลกระทบของมันอาจยิ่งใหญ่กว่านั้นหากภูเขาไฟตั้งอยู่ใกล้กับชุมชนมนุษย์ ภูเขาไฟอยู่ห่างจากนูกูอาโลฟาเมืองหลวงของตองกาประมาณ 70 กม. - ระยะนี้ลดพลังทำลายลงอย่างมาก "นี่เป็นเหตุการณ์ที่ยิ่งใหญ่และไม่เหมือนใครและเป็นเหตุการณ์ที่เน้นว่าในระดับสากลเราต้องลงทุนในการปรับปรุงระบบเพื่อตรวจจับสึนามิจากภูเขาไฟ เนื่องจากระบบเหล่านี้ล้าหลังกว่าระบบที่เราใช้ในการตรวจสอบแผ่นดินไหวประมาณ 30 ปี เราไม่ได้เตรียมพร้อมสำหรับสึนามิจากภูเขาไฟ " การวิจัยดำเนินการโดยการวิเคราะห์การบันทึกข้อมูลการสังเกตมหาสมุทรของการเปลี่ยนแปลงความดันบรรยากาศและการแกว่งของระดับน้ำทะเล ร่วมกับการจำลองด้วยคอมพิวเตอร์ที่ตรวจสอบกับข้อมูลในโลกแห่งความเป็นจริง ทีมวิจัยพบว่าคลื่นยักษ์สึนามิมีลักษณะเฉพาะเนื่องจากคลื่นไม่ได้เกิดจากน้ำที่ถูกแทนที่จากการปะทุของ ภูเขาไฟ เท่านั้น แต่ยังเกิดจากคลื่นความกดอากาศขนาดใหญ่ซึ่งวนรอบโลกหลายครั้ง 'กลไกคู่' นี้สร้างคลื่นสึนามิสองส่วน โดยที่คลื่นทะเลเริ่มต้นที่เกิดจากคลื่นความดันบรรยากาศตามมามากกว่าหนึ่งชั่วโมงต่อมาโดยคลื่นครั้งที่สองที่เกิดจากการแทนที่ของน้ำในการปะทุ การรวมกันนี้หมายความว่าศูนย์เตือนภัยสึนามิตรวจไม่พบคลื่นเริ่มต้นเนื่องจากได้รับการตั้งโปรแกรมให้ตรวจจับสึนามิตามการเคลื่อนที่ของน้ำมากกว่าคลื่นความดันบรรยากาศ ทีมวิจัยยังพบว่าเหตุการณ์ในเดือนมกราคมเป็นหนึ่งในไม่กี่คลื่นสึนามิที่รุนแรงพอที่จะเดินทางรอบโลก โดยเหตุการณ์นี้ถูกบันทึกในมหาสมุทรและทะเลขนาดใหญ่ทั่วโลกตั้งแต่ญี่ปุ่นและชายฝั่งตะวันตกของสหรัฐอเมริกาในมหาสมุทรแปซิฟิกเหนือจนถึงชายฝั่ง ภายในทะเลเมดิเตอร์เรเนียน บทความที่ ร่วมเขียนโดยเพื่อนร่วมงานจาก GNS Science ของนิวซีแลนด์, สมาคมเพื่อการพัฒนาการคาดการณ์แผ่นดินไหวในญี่ปุ่น, มหาวิทยาลัยสปลิตในโครเอเชีย และที่มหาวิทยาลัยบรูเนลในลอนดอน ได้รับการตีพิมพ์ในสัปดาห์นี้ในวารสาร Ocean Engineering ดร. Aditya Gusman ผู้สร้างแบบจำลองสึนามิจากบริการธรณีศาสตร์ในนิวซีแลนด์กล่าวว่า "ภูเขาไฟ Anak Krakatau ในปี พ.ศ. 2561 และการปะทุของภูเขาไฟ Hunga Tonga-Hunga Ha'apai ในปี พ.ศ. 2565 แสดงให้เราเห็นอย่างชัดเจนว่าพื้นที่ชายฝั่งรอบเกาะภูเขาไฟมีความเสี่ยงที่จะโดนโจมตี คลื่นสึนามิทำลายล้าง แม้ว่าอาจเป็นการดีกว่าที่จะให้พื้นที่ชายฝั่งทะเลต่ำปลอดจากอาคารที่อยู่อาศัยโดยสิ้นเชิง แต่นโยบายดังกล่าวอาจใช้ไม่ได้ผลในบางพื้นที่ เนื่องจากสึนามิจากภูเขาไฟถือเป็นเหตุการณ์ที่เกิดขึ้นไม่บ่อยนัก"